Son Kaynak Tedarik Tarifesi Nedir?
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından
hayata geçirilen Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT), 1 Ocak 2019 tarihinden
itibaren yeni limit çerçevesinde uygulanmaktadır.
Enerji pazarının liberalizasyonu açısından önemli bir adım olan SKTT, elektrik
tüketimi 10 milyon kWh/yıl ve üzerinde olan tüketicilere, perakende enerji
satışı yapan bir şirketle anlaşma yapılmadığı takdirde uygulanacak tarife
anlamına gelmektedir.
SKTT nasıl hesaplanır?
SKTT’nin hesaplanmasında kullanılan birimler
değişkenlik gösterdiği için, bu kapsamda hizmet alan tüketicilerin elektrik
faturaları da her ay değişecektir. SKTT şu şekilde hesaplanır:
Son Kaynak Tedarik Tarifesi = (Piyasa Takas Fiyatı + Yenilenebilir Enerji
Maliyeti) x (Diğer Maliyetler + Operasyonel Maliyetler)
Piyasa Takas Fiyatı: Enerji borsasındaki arz ve talebe göre belirlenen
enerji fiyatıdır. Dolayısıyla mevsim, saat, iklim koşulları, enerji temin
edilen santrallerin çeşidi, yenilenebilir enerjinin üretimdeki payı gibi
etkenlere göre değişim göstermektedir. Petrol fiyatlarındaki değişkenlik ve
doğal gaz fiyatlarındaki artış gibi nedenlerle Piyasa Takas Fiyatı’nın da 2019
itibarıyla yükseleceği tahmin edilmektedir.
Yenilenebilir Enerji Maliyetleri: Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını
Destekleme Mekanizması (YEKDEM) tarafından yenilenebilir enerji üreticilerine
verilen desteğin diğer elektrik üreticilerine ve son tüketiciye yansıtılmasıyla
oluşur. Bu girdi de mevsimsel olarak değişmektedir.
SKTT kapsamına giren tüketiciler
1 Ocak 2019’dan itibaren yürürlüğe giren yeni yönetmelik çerçevesinde, bir önceki yılda ve/veya mevcut cari yıl içinde toplam tüketimi 10 milyon kWh ve üzerinde olan, mesken harici tüketici grupları, SKTT kapsamına ilk kez gireceklerse, bahsedilen limite ulaşılmasından sonraki üçüncü ayda bu şekilde faturalandırırlar.
Daha önce yüksek tüketim grubunda bulunan ve
tüketimini düşürerek farklı bir kapsama geçmiş olan tüketiciler ise, yeniden 10
milyon kWh ve üzeri seviyeye çıkmışlarsa tekrar SKTT kapsamına girer. Bu
durumdaki tüketiciler için SKTT tarifesi hemen uygulanmaya başlar.
Bir tüketicinin SKTT kapsamına girmesi için aranan yıllık 10 milyon kWh tüketim şartı, sayaç başına ölçümlenen bir kuraldır. Bu bağlamda 500 şubesindeki, 500 sayacı vasıtası ile 10 milyon kWh toplam tüketim yapan bir banka SKTT olmazken, tek sayacı ile 10 milyon kWh tüketim yapan bir fabrika SKTT olarak tanımlanır. Bu kuralın tek istisnası organize sanayi bölgeleridir (OSB). Her ne kadar bir OSB içindeki işletmeler 10 milyon kWh’tan az tüketim yapsalar da, ana OSB sayacı yılda 10 milyon kWh’tan fazla tüketim yapıyorsa, ilgili OSB’deki tüm alt işletmeler SKTT kapsamında değerlendirilir. Bu durumdaki işletmeler yıllık 10 milyon kWh’dan az tüketim yapıyor olsalar da, bağlı bulundukları dağıtım şirketinin tarife fiyatından elektrik alamazlar.
EPDK Kurulu tarafından bu yıl 10 milyon kWh olarak belirlenen limit her sene tekrar belirlenecektir. Yani bu sene 10 milyon iken seneye çok daha düşük olma ihtimali bulunmaktadır. Aslında bundan kaçış yok. Serbestleşen elektrik piyasalarında Son Kaynak Tarifesi bulunmaktadır ve EPDK bu kararı sağlıklı bir elektrik piyasası olması adına almakta geç bile kalmıştır. Bazı sanayiciler için elektrik fiyatlarının ucuz olduğu aylarda özel elektrik şirketi ile çalışırken, maliyetlerin yükseldiği aylarda K1 Portföyüne ( Eski adı ile TEDAŞ) dönmelerinin bir maliyeti vardı. Özel elektrik şirketlerinin aboneleri buna teşvik etmesi ve giderek yaygınlaşan bir durum haline gelmesi tüketim talebinin planlamasında sıkıntılar oluşturduğu gibi görevli tedarik şirketlerinin faaliyetlerinde de aksaklıklara yol açıyordu. Bu iş iyice abartılınca yıllardır çıkartılması ertelenen Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) çıkartıldı. EPDK’nın oldukça makul gerekçeleri olduğu gibi dünya örneklerinin de olması bu konuda büyük sanayicilerin ciddi tepkilerine rağmen çıkartılmasına engel olmadı.
Burada en önemli olan şey; işletmenize gelecek faturalardaki birim fiyatların her ay değişecek olmasıdır. Çünkü PTF(Piyasa Takas Fiyatı) henüz gerçekleşmemiş fiyatlardır. Ayrıca YEKDEM bedelleri de gerçekleşmemiş bedeller üzerinden tahmini olarak fatura edilecektir. Yani iki faturanız olacak. İlk faturanız tahmini olacak sonraki faturanız uzlaştırma yapılıp fiyatlar netleştirdikten sonra belirlenecektir. Bir diğer yöntem yine eskisi gibi tek fatura düzenlenir ve bir ay sonraki faturada eksik ya da fazla tutar faturalardan mahsup edilir.
